کد رهگیری املاک چیست و چه کاربردی دارد؟

خرید و فروش خانه و یا رهن و اجاره آن از مسائلی است که اغلب افراد در طول زندگیشان حداقل یک بار با آن سر و کار داشته‌اند. از آنجایی که این نوع از معاملات ارتباط مستقیمی با پول و سرمایه افراد دارد، نیازمند دقت و اطمینان فراوانی بوده و گاهی ممکن است کوچک‌ترین اشتباه در این نوع معاملات به دردسری‌های بزرگ تبدیل شود!
علاوه‌بر این کلاهبرداری‌های فراوانی نیز در بازار مسکن انجام می‌شود و هر ساله عده بسیاری از مردم متحمل خسارت‌های مالی فراوانی می‌شوند. یکی از راه‌هایی که از طریق آن می‌توان تا حدی مانع کلاه‌برداری افراد سودجو شد، استفاده از کد رهگیری املاک در معاملات و قراردادهای مربوط به املاک و مسکن است.

در ادامه با دادزن همراه باشید تا به بررسی کاربردهای کد رهگیری املاک پرداخته و به تمامی سوالات شما عزیزان در زمینه کد رهگیری پاسخ دهیم.

کد رهگیری املاک چیست؟

پس از راه اندازی سامانه ثبت معاملات، کلیه بنگاه‌های معاملات مسکن موظف شده‌اند قراردادهای خود را در این سامانه ثبت و کد رهگیری ملک مورد معامله را دریافت کنند. این کد ۱۳ رقمی، بیانگر صحت و وضعیت سند ملک است و به دلیل یکپارچه و برخط بودن سامانه، تضمین می‌کند که ملک مورد نظر به بیش از یک نفر فروخته نشده و یا تحت اجاره و رهن قرار نگرفته است. به این ترتیب و با استفاده از کد رهگیری املاک، از حجم زیادی از کلاهبرداری‌ها جلوگیری شده و صحت و امنیت معامله تضمین می‌گردد.

مزیت‌ها و کاربردهای کد رهگیری املاک چیست؟

• همانطور که گفتیم کد رهگیری املاک ضامن امنیت معامله و مانع کلاهبرداری‌های مرسوم در حوزه مسکن است. علاوه بر این پس از ثبت قرارداد در سامانه معاملات املاک و دریافت کد رهگیری ملک، طرفین نمی‌توانند معامله را بصورت یک طرفه فسخ کنند؛ همچنین فروشنده نمی‌تواند به بهانه افزایش قیمت ملک، مبلغی بالاتر از میزان تعیین شده در قرارداد را از خریدار طلب نماید. ناگفته نماند که این کد نزد مراجع قانونی و قضایی از اعتبار بالایی برخوردار است و ادعاهای هر یک از طرفین معامله براحتی قابل پیگیری خواهد بود.
• از طریق کد رهگیری ملک می‌توان از وضعیت قرارگیری آن ملک در طرح‌های جامع شهری اعم از فضای سبز، بزرگراه و مترو اطلاع پیدا کرد. این قابلیت بدین معناست که خریدار می‌تواند با استعلام کد رهگیری هر ملکی، اطمینان حاصل کند که ملک مذکور مشمول طرح‌های مختلف نمی‌شود و در نتیجه خریدار می‌تواند با اطمینان بیشتری جهت انجام معامله اقدام کند.
• جلوگیری از جعل قرارداد نیز از دیگر مزایای کد رهگیری املاک است. به دلیل یکتا بودن کد و همچنین وجود هولوگرام روی قرارداد، امکان جعل و کلاهبرداری‌های مربوط به آن از بین می‌رود.
• این کد در کنار تمامی مزیت‌هایی که برای بنگاه‌داران، فروشندگان و خریداران بازار مسکن دارد، از کاربردهای دیگری نیز برخوردار است؛ برای مثال دولت می‌تواند با استفاده از اطلاعات مربوط به سامانه ثبت معاملات املاک، آمار دقیقی از حدود قیمت‌ها، حجم معاملات و دیگر اطلاعات بازار مسکن را محاسبه کند.

آیا دریافت کد رهگیری املاک اجباری است؟

براساس بخشنامه صادره وزارت صنعت، تمامی بنگا‌ه‌های مسکن موظف به ثبت قراردادهای خود اعم از خرید و فروش ملک و یا رهن و اجاره آن هستند؛ همچنین براساس این قانون کلیه قراردادهای دست نویس فاقد اعتبار شناخته می‌شوند. هر بنگاه املاکی که معامله ای را به وسیله قرارداد دست نویس انجام دهد، متخلف محسوب شده و طبق قانون با آن برخورد می شود.

چطور کد رهگیری ملک را دریافت کنیم؟

• دریافت کد رهگیری املاک منوط به ثبت اطلاعات قرارداد در سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور است که البته این کار را مشاورین املاک برای شما انجام خواهند داد. تمام مفاد قرارداد مانند تاریخ قرارداد، مشخصات ملک، میزان بیعانه، تاریخ تحویل ملک و مبلغ تفاهم شده برای فروش، اجاره یا رهن ملک باید در سامانه ثبت شوند. همچنین مشخصات هر دو طرف معامله مثل آدرس، کد پستی و شماره تلفن از مواردی هستند که ثبت می‌شوند.
• پس از تایید شدن قرارداد، کد رهگیری از طریق پیامک برای طرفین قرارداد ارسال خواهد شد، متن قرارداد نیز از طریق سامانه در اختیار مشاور املاک قرار گرفته و در سه نسخه چاپ می‌شود. قراردادها علاوه بر کد رهگیری ۱۳ رقمی، شامل یک بارکد دو بعدی (کد QR) و برچسب هولوگرام نیز هستند.
• در مرحله بعد طرفین معامله برای امضای متن قرارداد به دفتر مشاور املاک مراجعه می‌کنند. پس از امضای قرارداد، یک نسخه از آن در اختیار فروشنده و یک نسخه نیز در اختیار خریدار قرار داده می‌شود؛ نسخه سوم نبز برای بایگانی نزد دفتر مشاور املاک باقی می‌ماند.

کلام آخر

• دریافت کد املاک برای طرفین معامله هزینه‌ای ندارد و مشاور املاک موظف است برای دریافت آن اقدام کند. چنانچه یک بنگاه معاملات مسکن در قبال دریافت کد رهگیری، مبلغی اضافه بر حق کمیسیون خود طلب کند، متخلف محسوب شده و می‌توان از آن شکایت کرد.
• ممکن است برخی بنگاه‌های معاملات مسکن از ثبت اطلاعات قرارداد در سامانه املاک و دریافت کد رهگیری خودداری کنند. این عدم تمایل برای دریافت کد می‌تواند بهانه‌های مختلفی از جمله فرار از حسابرسی های مالیاتی داشته باشد. توجه داشته باشید که عدم دریافت این کد می‌تواند صحت و اعتبار قرارداد را مخدوش کرده و شما را متحمل خسارات جبران ناپذیری نماید. پس حتما معاملات خود را از طریق بنگاه‌های رسمی و مجاز انجام دهید و از آن‌ها کد رهگیری املاک را درخواست کنید.