خاندان مظلوم دوو
چراغ دوو حدود هشت سال پیش خاموش شد. خودروساز قدیمی کرهای که سال ۲۰۱۱ به دلیل مشکلات مالی جنرال موتورز قربانی بحران اقتصاد آمریکا شد و پس از قطع روابطش با کمپانی مادر (جنرال موتورز) برای همیشه خط تولیدش متوقف شد. دوو که حتی از تویوتا و هیوندای هم قدیمیتر است، سال تاسیسش به میانه دهه ۴۰ میلادی و سال ۱۹۳۷ برمیگردد. شرکتی که در یک مقطع طیفی نسبتا متنوع از محصولاتش را به بازار ایران آورد و در قالب تولید و واردات توانست نزدیک به یکصد هزار دستگاه از پنج مدل مختلف شامل سوپرسالن، ماتیز، ریسر، اسپرو و سیلو را به خریداران ایرانی تحویل دهد.
حدود یک دهه پس از تعطیلی دوو و دو دهه بعد از مونتاژ آخرین نسخههای سیلو در ایران، محصولات دوو کماکان طرفداران خاص خود را دارند و با عبور از کیلومترهای ۲۰۰ و ۳۰۰ هزار، دوام و پایداری خود را در جادههای ایران به رخ میکشند. پیشتر درباره مدل نسبتا لوکس و کشیده سوپرسالن در ستون نوستالژی نکاتی را یادآور شدیم و اینجا روی چهار مدل مشهورتر این برند در ایران یعنی ماتیز، ریسر، اسپرو و سیلو تمرکز داریم.
اسپرو؛ سوناتای دهه ۷۰
برخلاف اغلب سدانهای شرقی و متوسط دهه ۹۰ میلادی که در سالهای ۷۱ تا ۷۳ به کشور وارد شدند، اسپرو هیچ ستونی در کنارهها نداشت و یک چارچوب شیشهای کابین را در برگرفته بود. اسپرو که به دلیل کاپوت کشیده جلو، فرم کم ارتفاع و تیز جلوپنجره و چراغهای یکپارچه عقب هنوز هم ظرافت بالایی در بخش طراحی دارد، از موتور دو لیتری چهار سیلندر و انژکتوری با قدرت ۱۰۹ اسب بخار بهره برده و معمولا در نسخههای موجود به جعبه دنده پنج سرعته خودکار مجهز است. از آنجا که بسیاری از قطعات اسپرو با محصولات آن دوره جنرال موتورز نظیر بیوک، اوپل و شورولت یکسان است، کیفیت سواری خودرو واقعا خوشایند است. موردی که باعث هجوم طیفی از افراد متمول در دهه ۷۰ به سمت این خودرو شد. اسپرو در حالی چنین سطح معتبری از تکنولوژی و طراحی را دارد که هماینک بسته به سلامت بدنه، موتور و اتاق از ۲۰ تا ۴۸ میلیون تومان در نسخههای ۱۹۹۴ قیمت دارد.
ریسر؛ عجیبترین دوو
ارزانتر، خشنتر و کوچکتر از اسپرو بود و به نوعی نسخه اولیه سیلو. ریسر که هماینک در مدلهای ۱۹۹۲ چهره کاملا فرسودهای به خود گرفته، در بازار کارکردهها به زحمت بیش از ۴ تا ۱۲ میلیون تومان قیمت دارد. بخش عمده این قیمت نازل به مواد ضعیف به کاررفته در بدنه و مخصوصا رنگ خودرو مربوط میشود که پس از ۲۵ سال جلای خود را از دست داده است. از آن سو بد نیست بدانید موتور انژکتوری، فرمان هیدرولیک، کولر و بخاری، ترمز دیسکی و شیشههای برقی بخشی از امکانات ریسر است که در دو گونه سدان و هاچبک به کشور وارد شده است. در ضمن این سدان ۴.۴۸ متری و ۹۶۹ کیلوگرمی یک موتور ۱۵۰۰سیسی ۷۵ اسبی دارد که هر ۱۰۰ کیلومتر تنها هشت لیتر بنزین مصرف میکند.
سیلو؛ آلترناتیو جذاب پژو۴۰۵
پرفروشترین و پرتیراژترین محصول دوو در ایران که نماد صنایع خودروسازی کرمان بود و از اواسط سال ۱۳۷۶ تا اوایل سال ۱۳۸۲ هم تولیدش ادامه داشت. سیلو که به سیستم فنربندی نرم، موتور بیسروصدا و کماستهلاک، اتاقی با آپشنهای مناسب برای آن دوره و البته مصرف پایین سوخت مشهور بود، به لحاظ قیمتی بین پراید و پژو۴۰۵ قرار داشت و خودرو به نسبت محبوبی در بازار محسوب میشد. سیلو که هماینک بسته به سطح سلامت از ۱۵ تا ۲۵ میلیون تومان قیمتگذاری میشود، طراحی داخلی مناسبی مخصوصا در دو قطعه غربیلک فرمان و دسته دنده داشته و به داشتن صندلیهای نرم مشهور است. البته منتقدان سیلو میگویند مرکز ثقل پایین این خودرو باعث پایداری نامناسب در مانورهای سریع شده که در نهایت زمینه کم فرمانی و حرکات گهوارهای سیلو را فراهم میکند. این مورد گرچه درست است اما با کمی مهارت و استفاده از لاستیکهای پهنتر قابل حل است. راستی موتور سیلو و ریسر باهم یکسانند.
ماتیز؛ لاکپشت جانسخت
قورباغه، وزغ، لاکپشت و تخممرغ. اینها همه اسمهایی است که در بازار خودرو ایران روی یکی از پیشروترین محصولات کلاس سوپرمینی که در انتهای دهه ۹۰ میلادی رونمایی گشت، ثبت و ماندگار شد اما بازار پس از تجربه جانسختی ماتیز، پس از دو دهه، احترام را جایگزین تمسخر کرده و کمتر کسی است که در شایستگی ماتیز تردیدی به خود راه دهد. این اتومبیل کرهای که هماینک در قالب شورولت ماتیز/ اسپارک ادامه حیات داده، شهرت بالایی در سرتاسر جهان دارد. ماتیز که روزگاری نهچندان دور در کرمان موتور مونتاژ میشد، فعلا در مدلهای ۷۹ تا ۸۲ در بازار ایران قیمتی بین ۱۰ تا ۲۶ میلیون دارد. رنگهای متنوع بدنه، طراحی متفاوت، موتور بسیار کممصرف و استهلاک پایین از جمله مزایای این خودرو است در حالی که ایمنی بدنه (بهرغم برتری بر پراید و امویام۱۱۰) و سطح امکانات اتاق از جمله معایب ماتیز دوستداشتنی است.