سرگذشت مردمی‌ترین برند آلمانی در ایران
از بیتل مردمی تا تیگوان لوکس
خودروسازان آلمانی همیشه بخشی قابل توجه از بازار خودروی کشورمان را به خود اختصاص داده‌اند. از دهه سی که محصولات مرسدس بنز، فولکس واگن و اپل در صدر فروش بودند تا امروز که برندهایی نظیر ب ام و و فولکس واگن، هنوز هم بخشی مهم از بازار خودرو را قبضه کرده‌اند، سایه سنگین اصالت، کیفیت و دوام خودروهای آلمانی بر سر بازار ایران حس شده است. در میان برندهای آلمانی اما قطعاً مردمی‌ترین و در دسترس‌ترین برای اقشار مختلف جامعه، فولکس واگن محسوب می‌شود. خودروسازی که کار خود را از تولید پرفروش‌ترین محصول تاریخ صنعت خودرو آغاز کرد و امروزه محصولاتش رنگ و بویی لوکس‌تر به خود گرفته‌اند.
دهه‌های سی و چهل؛ بیتل و فراتر از آن
با آن که فولکس واگن در دهه سی میلادی و پس از کلید خوردن پروژه خودروی مردم آلمان نازی زاده شد، اما از دهه پنجاه میلادی صادرات آن به طور گسترده کلید خورد. در همین دهه بود که این برند تازه تاسیس با یگانه محصولش که امروزه به بیتل مشهور است، به ایران آمد. شرکت سهامی ماشین‌های صنعتی واقع در چهارراه مخبرالدوله تهران، در آن زمان اقدام به واردات فولکس واگن کرد و اولین سری از این خودرو در بهار سال ۱۳۳۲ وارد کشور شد. پس از آن بود که فروش بسیار بالای فولکس واگن، آن را به محبوب‌ترین خودروی ایران بدل کرد. در ادامه علاوه‌بر واردات نمونه‌های به روز شده، سایر محصولات فولکس واگن همانند واریانت، کارمن گیا و استیشن‌های محبوب ترنسپورتر نیز توسط شرکت سهامی ثابت پاسال واقع در خیابان سعدی (نام جدید همان شرکت قبلی)، وارد شدند.
دهه پنجاه؛ تنوع بیشتر
شرکت سهامی ثابت پاسال یا همان ایران فولکس، از اواخر دهه چهل شمسی به غول واردات خودروی ایران بدل شده بود. تبلیغات و سرمایه‌گذاری صحیح در کنار دوام و استحکام محصولات این برند، محبوبیتی خیره‌کننده برای فولکس واگن رقم زد. در دهه پنجاه اما بالاخره فولکس واگن پست از کش و قوس‌های فراوان، توانست محصولاتی عرضه کند که شایسته محبوبیت اولین تولیداتش بودند. آن‌ها با گلف و پاسات در دهه هفتاد میلادی توانستند در سراسر جهان فروشی فوق‌العاده ثبت کنند؛ بازار ایران نیز از این خودروها بی‌نصیب نبود. شرکت سهامی ثابت پاسال که به خیابان جیحون واقع در خیابان آزادی تهران نقل مکان کرده بود، تعداد زیادی از این دو محصول را در کنار همان بیتل کلاسیک و ترنسپورترهای نسل دوم و سوم، در دهه پنجاه شمسی فروخت. گلف اما توانست به خاطر ظاهر جذاب، عملکرد فنی خوب و ساختار ساده‌ای که داشت، محبوب جوانان باشد و در مسابقات دور استادیوم آزادی نیز درخششی قابل توجه داشته باشد.
دهه‌های شصت و هفتاد؛ ورود تازه نفس‌ها
در دهه شصت که واردات خودرو قطع شده بود، فولکس واگن نیز حضوری رسمی در ایران نداشت و شرکت ثابت پاسال نیز به طور کامل تعطیل شده بود. در اواخر این دهه اما به تدریج تعدادی از نمونه‌های جدید پاسات، توسط مهاجران عراقی و کویتی وارد ایران شدند که محبوبیتی قابل توجه کسب کردند. علاوه‌براین، از اواخر دهه شصت و با پایان جنگ تحمیلی، تعدادی از نسل دوم گلف به گمرک ایران رسید که تا اوایل دهه هفتاد ترخیص نشدند. با ورود این نمونه‌ها اما، دوباره نام فولکس واگن بر سر زبان‌ها افتاد. علاوه‌بر گلف، نسل جدید ترنسپورتر، کوپه جذاب کورادو و پولو در تعدادی کمتر وارد شدند. پس از قطع واردات خودرو اما تعدادی بیتل و گلف جدید با مجوزهای خاص وارد کشور شدند که با ارقامی نجومی در بازار معامله می‌شدند.
دهه هشتاد؛ بازگشت برزیلی
پس از موفقیت در دهه هفتاد، فولکس واگن این بار با یکی از خودروسازان داخلی وارد معامله شد تا کرمان خودرو دو محصول بورا (جتا) و گل را به ایران بیاورد. در ابتدا گل به بازار عرضه شد و توانست به لطف شباهت ظاهری و ابعادی به برادر اروپایی بزرگترش یعنی گلف، محبوبیت قابل توجهی داشته باشد. علاوه‌براین، بازار محدود ایران و توانایی‌های فنی و کیفیت گل، فروش خوب آن را تضمین کردند. در کنار گل قرار بود تا بورا به عنوان یک سدان خانوادگی در مرز قیمتی ۲۰ میلیون تومان عرضه شود. این اتفاق هرگز رخ نداد و فولکس واگن نیز پس از مدتی، به دلایل مختلف سیاسی و اقتصادی، همکاری خود با کرمان خودرو را قطع کرد. تا پایان دهه هشتاد و در عین باز شدن مرزها به واردات خودرو، محصول جدیدی از این برند وارد ایران نشد.
دهه نود؛ قیمت‌های نجومی
در ابتدای دهه نود شمسی بود که شرکت آزاد خودروی هرمز، اقدام به واردات نمونه‌های مختلفی از نسل جدید بیتل و همچنین پاسات کرد. تفاوت عمده این نمونه‌ها اما این بود که شرکت مذکور، این خودروها را با نام تجاری ABT وارد ایران کرد و این تیونر آلمانی در حقیقت جانشین برند اصلی یعنی فولکس واگن شد. این وضعیت اما دیری نپایید و واردات ABT متوقف شد. چندی بعد ماموت خودرو در میانه دهه نود عنوان کرد که نماینده رسمی فولکس واگن شده و به زودی محصولات این برند را به طور رسمی در ایران عرضه می‌کند. در اولین فاز، بالاخره تیگوان و پاسات به ایران رسیدند که با استقبالی قابل توجه مواجه شدند. پس از آن نیز پای گلف دوباره به ایران باز شد تا فولکس واگن حضوری فعال در ایران داشته باشد. با قطع واردات در سال ۹۷، خودروهای جدید فولکس این روزها با برچسب قیمت نجومی در بازار معامله می‌شوند.
