هنگام خرید فرش، یک کارشناس فرش باشید

راهنمای خرید فرش دست دوم

اگر قصد خرید فرش دست دوم را دارید باید در انتخاب و خرید آن بسیار دقت کنید، برای پیشگیری از یک خرید ناآگاهانه اطلاعات مهمی در این‌ باره داریم که اگر به آن‌ها عمل کنید می‌توانید فرش دست دومی بخرید که سال‌های سال از نقش و نگارش در خانه‌تان لذت ببرید.

تشخیص عمر فرش

بعد از پسند اندازه و رنگ فرش باید به این دقت کنید که چقدر این فرش کار کرده است. برای این کار پنجه‌های دستتان را داخل قسمت‌های مختلف فرش فرو کنید، اگر فرش اصطلاحاً گوشت داشته باشد متوجه می‌شوید که از فرش قابل استفاده است. با پنجه‌های خود جاهای مختلف فرش را امتحان کنید.

سالم بودن ترنج و لچک فرش

لچک در لغت به معنای گوشه و کناره است و جایگاه آن در گوشه و کناره‌های فرش است که معمولا به صورت قوسی شکل بوده و با گل و بوته تزیین می شود.

بزرگترین طرح وسط فرش گل ترنج نام دارد، که در مرکز فرش قرار گرفته و حتما باید سالم و خوب باشد. ترنج دقیقاً در وسط زمینه فرش و به‌صورت دایره‌ای، بیضی یا نواری قرار می‌گیرد و معمولاً از شاخه و برگ، نقوش اسلیمی و… تشکیل شده است. کوچکترین طرح داخل ترنج، نیز گل خود ترنج نام دارد. به قسمت‌های گوشه فرش که طرحی شبیه به مثلث دارد لچک فرش می‌گویند.

معمولا در بیشتر فرش‌ها هم لچک و هم ترنج باهم در زمینه فرش دستباف قرار می‌گیرند، البته گاهی اوقات نیز ممکن است به‌صورت جداگانه بیایند. یکی از نکات مهم در بررسی فرش داشتن تقارن و سالم بودن ترنج و لچک‌های فرش است.

تشخیص متقارن بودن نقوش فرش

برای تشخیص متقارن بودن نقوش فرش آن را از قسمت میانی تا کرده و روی هم قرار دهید تا تقارن طرح را نسبت به محورهایی که از مرکز فرش می‌گذرند تشخیص دهید. این عمل را می‌توان به وسیله متر یا خط‌کش مدرج نیز انجام داد و فاصله نقاط مختلف فرش را نسبت به یکدیگر سنجید. همچنین دقت کنید که موتیف‌ها و اشکال طرح در متن فرش ناتمام گذارده نشده باشد و هر خط و شاخه‌ای شکل و امتداد طبیعی خود را داشته و ناگهان در میان طرح قطع و ناپدید نشده باشد.

تشخیص رنگ پریدگی فرش

برای تشخیص رنگ‌پریدگی فرش وسط فرش می‌ایستیم و به دو طرف فرش نگاه کرده و به رنگ پریدگی‌های فرش دقت می‌کنیم. بعد فرش را دقیقا از گل وسط در دو قسمت در نظر می‌گیریم و خط تقارنی فرضی می‌کشیم و گل‌های دو طرف فرش را با هم مقایسه می‌کنیم. مثلا اگر گل یکی از سر ترنج‌ها در مقایسه با گل سر ترنج متقارنش جمع‌تر و کوچکتر بود این تفاوت عیب محسوب می‌شود.

همچنین فرش را باید از زوایای مختلف و در نور طبیعی مورد بررسی قرار داد. رنگ فرش در جهت خواب آن تیره‌تر از رنگ آن در جهت عکس فرش به نظر می‌رسد در نتیجه خطوط طرح در جهت عکس خواب به نحو مشخص‌تری دیده می‌شود. همچنین باید رنگ فرش در تمام سطح آن یکنواخت باشد و مخصوصاً در فرش‌های کف ساده دو رنگی و اختلالات رنگ دیده نشود. گاهاً، هنگام مشاهده متن بعضی از فرش‌ها متوجه می‌شویم که قسمتی از متن آن در مقایسه با بقیه قسمت‌های فرش مذکور از لحاظ رنگ متفاوت است.

تشخیص پا خوردن فرش

اگر فرش نازک شده باشد معمولاً نقطه‌های سفیدی بر روی آن مشاهده می‌‌شود، البته این مسئله به نوع فرش نیز بستگی دارد، مثلا اگر فرش درشت بافت باشد این نقاط سفید نیز درشت‌تر خواهد بود و اگر ریز بافت باشد کوچکتر. به این نقاط سفید سرنخ می‌گویند که در اثر پا خوردن زیاد پیدا می‌شود.

باید شیرازه یا لب ساده فرش یک دست باشد یعنی اگر فرش را دولا کردید فرش حالت طبیعی خودش را داشته باشد، لبه بیرونی فرش روی هم قرار بگیرد و هیچ اثری از تو‌رفتگی یا بیرون‌زدگی در حاشیه‌ها وجود نداشته باشد.

بیدخوردگی فرش

بیدها معمولاً پشم را مورد حمله قرار داده و چله پنبه‌ای را باقی می‌گذارند، چند نوع بید خوردگی در فرش داریم، یک نوع سطحی و یک نوع عمیق. اگر بید‌خوردگی عمقی باشد در پشت فرش نخ‌های قسمت بیدخورده به جایی بند نیست و از فرش جدا می‌شود.

تشخیص ضعیف بودن چله فرش

برای اینکه متوجه شویم چله فرش ضعیف است یا نه، یکی از ریشه‌های سفید سر فرش را بکشید اگر چله ضعیف باشد، ریشه به راحتی پاره می‌شود و اگر خیلی ضعیف باشد، حتی احتیاج به کشیدن زیاد برای پاره شدن ندارد.